ทฤษฎีการวิเคราะห์การติดต่อสื่อสาร (Transactional Analysis – TA)
อีริค เบอร์น (Dr.Eric Berne) ได้อธิบายเรื่องของโครงสร้างบุคลิกภาพ โดยอธิบายในลักษณะของสภาวะ
หรือสถานะ (Ego State) ซึ่งเป็นลักษณะที่บุคคลสะสมและสร้างมาตั้งแต่ยังเยาว์วัยโดยไม่รู้ตัว
และได้อธิบายความหมายของสภาวะหรือสถานะ คือ
บุคลิกภาพซึ่งเป็นวิถีทางที่บุคคลแสดงออกในการดำเนินชีวิตในสังคม
โดยแบ่งสภาวะของบุคคลออกเป็น 3 แบบด้วยกัน ดังนี้
1 .สภาวะพ่อ แม่ คือ บุคลิกภาพที่แสดงออกเมื่อบุคคลมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นจะมี
ลักษณะปกป้อง
และแสดงให้เห็นถึงความมีอำนาจ ตลอดจนแสดงออกถึงความรับผิดชอบ ซึ่งมีลักษณะแยกย่อย
ดังนี้
1.1 สภาวะพ่อ แม่ ที่เจ้าระเบียบ (Critical
Parent - CP) การแสดงออกจะเป็นไปในลักษณะที่เอาแต่ใจตัวเอง
ออกคำสั่ง เข้มงวด จุกจิก จู้จี้ และวิพากษ์วิจารณ์
1.2 สภาวะพ่อ แม่ ที่มีเมตตากรุณา (Nurtering
Parent - NP) การแสดงออกจะเป็นไปในลักษณะที่เอาใจใส่ ยกย่อง
ชมเชย ปกป้อง คุ้มครอง ช่วยเหลือ
2 .สภาวะผู้ใหญ่
คือ บุคลิกภาพที่แสดงออกเมื่อบุคคลมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่น
โดยใช้เหตุผลและความคิดที่มีลักษณะเป็นตรรกศาสตร์
การดำเนินงานหรือการตัดสินใจของบุคคลที่มีสภาวะจิตแบบผู้ใหญ่จะไม่มีการใช้อารมณ์หรือความรู้สึกใด
ๆ มาเกี่ยวข้อง แต่จะใช้ข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริงเป็นปัจจัยในการตัดสินใจ
3. สภาวะเด็ก คือ บุคลิกภาพที่แสดงออกตามธรรมชาติตามความต้องการของตนเองและตามสภาวะอารมณ์ต่าง
ๆ นั่นคือ
บุคคลจะแสดงออกในสิ่งที่ตนเองต้องการที่จะกระทำโดยไม่สนใจเรื่องของเหตุผล ดังนั้น
พฤติกรรมในสภาวะนี้จะเป็นพฤติกรรมชอบเล่น ชอบเย้าแหย่คนอื่น ๆ หัวเราะ ร้องไห้ ฯลฯ
ซึ่งมีลักษณะแยกย่อย ดังนี้
3.1 สภาวะเด็กปรับตัว (Adapted Child -
AC) คือ บุคลิกภาพที่มีการปรับตัว
เพื่อให้บุคคลอื่นเกิดความพึงพอใจ ซึ่งจะอยู่รวมกับบุคคลอื่นได้อย่างมีความสุข
3.2 สภาวะเด็กตามธรรมชาติ(Natural Child
- NC) คือ บุคลิกภาพที่มีลักษณะเป็นไปตามธรรมชาติ มีการแสดงออกตามความต้องการของตนเอง เช่น ทุบตี เย้าแหย่ หัวเราะ ร้องไห้ ชอบเล่น ฯลฯ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น